Koncepcja strefowego rozwoju turystyki

Pojęcie turystyki zrównoważonej nawiązuje bezpośrednio do idei ekorozwoju, która w skali globalnej pojawiła się w latach 70 - tych XX wieku, natomiast najważniejsze ustalenia pochodzą z 1992 roku, jako wynik Szczytu Ziemi „Człowiek i Środowisko” w Rio de Janeiro.

Ogólne zasady dotyczące rozwoju turystyki zgodnie z zasadami rozwoju zrównoważonego zostały ustanowione wspólnie przez Światową Radę Podróży i Turystyki (World Travel and Tourism Council), Światową Organizację Turystyki (World Travel Organization) i Radę Ziemi (Earth Council). Normy te zebrano w Agendzie 21 dla Turystyki1. Zapisy zawarte w dokumencie zwracają uwagę m. in na:

• edukacyjną funkcję turystyki,
• poszanowanie i zrozumienie praw rządzących przyrodą, a także procesów związanych z zachowaniem równowagi ekologicznej ekosystemów,
• wzbudzanie świadomości zjawisk społecznych, kulturowych i ekologicznych zachodzących w otoczeniu,
• znaczenie ludności miejscowej w procesie kreowania, organizowania turystyki a także czerpani korzyści ekonomicznych z tego tytułu.

Koncepcja strefowego rozwoju turystyki w regionie, jest jednym z narzędzi zarządzania turystyką na obszarach przyrodniczo cennych, zgodnie z zasadami rozwoju zrównoważonego. Koncepcja daje szanse rozwoju z jednoczesnym zachowaniem równowagi na płaszczyźnie ekologicznej, gospodarczej, społecznej i kulturowej.
Ideą koncepcji jest wyznaczenie na obszarze stref przewidzianych do użytkowania turystycznego o różnym poziomie intensywności. Zastosowanie koncepcji strefowego zagospodarowania turystycznego obszaru niesie ze sobą wiele zalet, m. in. (Szczechowicz, 2005):

• uporządkowanie oferty turystycznej w poszczególnych strefach (ukierunkowanie na wybrane rodzaje i formy turystyki, a także skierowanie oferty do wybranych segmentów rynku),
• korzystny wpływ na zachowanie walorów środowiska przyrodniczego, poprzez wykluczenie rodzajów turystyki powodujących degradację środowiska,
• uporządkowanie rynku inwestycyjnego w danej strefie poprzez sporządzenie wykazu inwestycji dopuszczonych do realizacji.

Walory środowiska przyrodniczego Doliny Baryczy zostały objęte ochroną obszarową oraz indywidualną, w ramach m. in. Parku Krajobrazowego Doliny Baryczy, Obszaru Chronionego Krajobrazu Dolina Baryczy, OSO Dolina Baryczy, a także rezerwatu przyrody Stawy Milickie.
Jedną z głównych funkcji istnienia parku krajobrazowego jest udostępnianie go do różnych form turystyki i wypoczynku. Teren nie powinien być przesycony elementami antropogenicznymi i musi być całkowicie pozbawiony obiektów wielkokubaturowych (Zaręba, 2006). Stopień zagospodarowania turystycznego jest zróżnicowany ze względu na wielkość parku i rodzaj strefy.
W parkach Krajobrazowych proponuje się wyznaczanie stref użytkowania ekstensywnego (w najcenniejszych przyrodniczo enklawach), użytkowania skoncentrowanego (na terenach o wysokiej chłonności naturalnej) oraz osadnictwa wypoczynkowego.
Podstawą do sporządzenia podziału na strefy jest analiza uwarunkowań przyrodniczych, pozaprzyrodniczych oraz walorów specjalistycznych. Rozwój. Zgodnie z koncepcją punktowo-strefowego rozwoju turystyki wyróżnić można kilka etapów planowania:

1. Wyznaczenie zasięgu przestrzennego (granic) stref zagospodarowania turystycznego na podstawie wybranych kryteriów
2. Wyznaczenie preferowanych form rozwoju turystyki dla każdej ze stref.
3. Wypracowanie zasad udostępniania obszaru w celach turystycznych i pogodzenie ochrony przyrody z turystyką.