Stare dęby

Świadkowie minionych wieków

Znajdują się wśród nich takie okazy jak dąb Jan, rosnący w lesie na zachód od wsi Możdżanów, liczący sobie 835 cm w obwodzie! Wiele pięknych dębów podziwiać też można w parkach przypałacowych na terenie całej Doliny Baryczy – do tej grupy należą np. dęby Antonińskie, rosnące w przypałacowym parku w Antoninie, oraz przyległych lasach, które uważane są za najliczniejsze skupisko starych dębów po Rogalinie. Na obszarze 2 km kw. opisano tam 54 dęby, z czego 19 chronionych jest jako pomniki przyrody.

Wiekowe drzewa nie tylko cieszą ludzkie oko, ale mają też nieocenione znaczenie ekologiczne. Kształtują przyjazny człowiekowi i roślinom mikroklimat, hamują gwałtowny wiatr, sprzyjają krążeniu wody w atmosferze, dają schronienie licznym ptakom i innym zwierzętom – np. blisko jedna trzecia gniazd bociana czarnego znajduje się właśnie na dębach.

Stare dęby są siedliskiem tysięcy organizmów, w tym gatunków owadów o znaczeniu europejskim, jak np. pachnica dębowa czy kozioróg dębosz, którego stadia larwalne żyją w drewnie i pod korą obumierających drzew. Na terenie Parku Krajobrazowego „Dolina Baryczy” naliczono ponad czterysta starych dębów zasiedlonych przez te owady, głównie kozioroga. Jest to najliczniejsza populacja w Polsce!

Jednak w dzisiejszych czasach niemal zupełnie zaginęła tradycja sadzenia dębów w terenach otwartych, w związku z czym bardzo mało jest w Dolinie Baryczy dębów młodszych niż 70 lat. To powoduje, że tutejsze populacje kozioroga i pachnicy są zagrożone wyginięciem w nadchodzących wiekach XXII –XXIII. Dlatego od 2007 roku Fundacja Doliny Baryczy przy wsparciu PTPP "pro Natura" i Dolnośląskiej Fundacji Ekorozwoju prowadzi społeczną akcję sadzenia dębów, dzięki której ta niekorzystna tendencja ma zostać odwrócona.