Zebrany i opracowany materiał zostanie wykorzystany również na potrzeby sporządzenia Planu Ochrony Parku Krajobrazowego „Dolina Baryczy” zgodnie z wymogami rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 12 maja 2005 r. w sprawie sporządzania projektu planu ochrony dla parku narodowego, rezerwatu przyrody i parku krajobrazowego, dokonywania zmian w tym planie oraz ochrony zasobów, tworów i składników przyrody (Dz. U. Nr 94, poz. 794).
Niniejsze opracowanie zawiera wymagane rozporządzeniem:
- inwentaryzację zasobów, tworów i składników przyrody, walorów krajobrazowych oraz wartości kulturowych z ich charakterystyką, oceną stanu, w zakresie niezbędnym do zaplanowania ochrony,
- ustalenia niezbędne do identyfikacji i oceny istniejących i potencjalnych zagrożeń wewnętrznych i zewnętrznych,
- charakterystykę i ocenę uwarunkowań społecznych i gospodarczych ochrony parku krajobrazowego, w szczególności w zakresie dotychczas prowadzonej na terenie parku działalności gospodarczej i polityki przestrzennej oraz turystyki i rekreacji,
- charakterystykę i ocenę stanu zagospodarowania przestrzennego w zakresie elementów zagospodarowania przestrzennego wpływających lub mogących wpływać na zasoby, twory i składniki przyrody, walory krajobrazowe oraz wartości kulturowe chronione w parku krajobrazowym,
- wskazanie istniejących i projektowanych form ochrony przyrody.
Obszar „Doliny Baryczy” jest i był przedmiotem wielu działań mających na celu identyfikację potencjału rozwojowego oraz wskazanie kierunków rozwoju. Od początku lat 90 – tych znajduje się w obszarze działań kilku współpracujących ze sobą oraz z samorządami organizacji pozarządowych, przede wszystkim PTPP pro Natura, Dolnośląskiej Fundacji Ekorozwoju oraz Stowarzyszenia Gmin Doliny Baryczy.
W wyniku aktywności Lokalnej Grupy Działania, na którą składa się osiem gmin z obszaru oraz Stowarzyszenia Gmin i Powiatów Doliny Baryczy wypracowano Strategiczne kierunki rozwoju zrównoważonego rozwoju regionu „Dolina Baryczy”, wizję rozwoju w Dolinie. W tym celu sporządzono analizę SWOT, która odnosiła się między innymi do turystyki i walorów przyrodniczo – kulturowych (Tab. 1)
Zestawiono również cele strategiczne rozwoju tej dziedziny. Celem strategicznym jest rozwój turystyki w regionie w oparciu o racjonalne wykorzystanie i ochronę zasobów przyrodniczo-kulturowych.
Cele operacyjne zakładają:
1. Opracowanie i realizacja programu rozwoju turystyki opartej o zasoby przyrodniczo-kulturowe.
2. Wypracowanie i realizacja zintegrowanego systemu promocji regionu „Dolina Baryczy”.
3. Wspieranie działań samorządów w opracowaniu i realizacji zrównoważonej gospodarki przestrzennej w gminach.
4. Aktywny udział w ochronie najcenniejszych zasobów przyrodniczych, krajobrazowych i kulturowych.
Na zlecenie WWF – Światowego Funduszu na rzecz Przyrody na obszarze Doliny Baryczy przeprowadzono badania ankietowe dotyczące zrównoważonego rozwoju obszarów wiejskich. Badania przeprowadzono wśród lokalnych aktorów w gminach (m. in. sołtysów, urzędników, liderów wiejskich społeczności, nauczycieli). W sumie zebrano 58 ankiet. Na podstawie ich wyników sformułowano kilka wniosków, co do rozwoju obszaru Doliny Baryczy, które są przedmiotem szczegółowego opracowania:
- Zdaniem respondentów poprawa stanu środowiska naturalnego i wykorzystanie walorów przyrodniczych jest czynnikiem rozwojowym. W szczególności może się to w znacznym stopniu przyczynić do: rozwinięcia zróżnicowanej oferty turystycznej w regionie (63%), zwiększenia świadomości ekologicznej mieszkańców (56%), poprawy stanu zdrowotnego i jakości życia mieszkańców (55%) i zmniejszenie poziomu bezrobocia (44%),
- Zaledwie 8 uczestników badania (tj, niecałe 4% ogółu) wskazało, że jednym z głównych źródeł dochodów dla mieszkańców jest turystyka. Wymaga ona zatem wielu działań rozwojowych i promocji.
- Zdecydowana większość (72%) ankietowanych widzi związek pomiędzy zachowaniem wysokich walorów środowiska naturalnego, a możliwością poprawy sytuacji ekonomicznej („zdecydowanie tak” 37% i „raczej tak” 35%),
- Wśród wybranych 3 kierunków zdecydowanie przewodzą turystyka i programy rolnośrodowiskowe. Za bardzo ważne źródło dochodu dla całego obszaru turystykę uznało aż 34 % ankietowanych, a programy rolnośrodowiskowe 30% respondentów. Produkty lokalne jako ważne wskazało tylko 10% badanych,
- Bazująca na walorach przyrodniczych turystyka jest zdecydowanie preferowanym kierunkiem rozwoju badanych obszarów.
Niniejsze opracowanie jest zatem kontynuacją działań, mających na celu wspieranie rozwoju turystyki przyjaznej środowisku na tym obszarze. W analizach wykorzystano opracowania wcześniej poczynione przez PTPP pro Natura, DFE, a także dane zebrane pomocą ankiety telefonicznej skierowanej do podmiotów prowadzących działalność w zakresie usług turystycznych w dolinie Baryczy, sporządzonej na potrzeby opracowania (Załącznik 1).
