Obiekty architektury i budownictwa

W większości są to kościoły, których duża część to kościoły poewangelickie. Istnieje również wiele klasztorów, kaplic, pałaców, dworów, domów mieszkalnych o charakterze zabytkowym, budynków gospodarczych, budowli przemysłowych i technicznych (związanych np. z gospodarką stawową jak jazy), cmentarzy rodowych, parków pałacowych, dworskich, folwarków, kolejek wąskotorowych.

Wśród obiektów można również znaleźć krzyże pokutne, rzeźby, jazy, mury obronne oraz piec chlebowy.(Załącznik 2.)

Sporządzono waloryzację obiektów w ska

• klasę zabytku,
• stan techniczny,
• dostępność obiektu
• oraz subiektywnie ocenioną atrakcyjność turystyczną.

Maksymalna liczba punktów do uzyskania to 26 (im więcej tym wyższa atrakcyjność turystyczna), przy czym za czystość klasową maksymalnie przyznawano sześć, za klasę zabytku trzy, za stan techniczny trzy oraz za atrakcyjność dziesięć.
Rozkład przestrzennych obiektów architektury i budownictwa na obszarze gmin „Doliny Baryczy” charakteryzuje się względną równomiernością (Ryc. 4). Przy czym więcej obiektów o najwyższych wartościach w skali punktowej znajduje się w gminach północno – zachodnich tj. Góra, Niechlów, Szlichtyngowa oraz południowych – Trzebnica. W gminach zachodnich potencjał ten nie został należycie wykorzystany, brak tu szlaków turystycznych, które obejmowałyby swym programem te miejsca.

Do najważniejszych i najbardziej atrakcyjnych obiektów na obszarze Doliny Baryczy należą:

1. Kościół św. Bartłomieja Apostoła i Jadwigi Śląskiej w Trzebnicy- z pierwotnej późnoromańskiej budowli (początek XIII w.) zachowały się zręby murów, dwa portale (portal Króla Dawida - arcydzieło stylu, opisywane w każdym podręczniku) oraz krypta św. Bartłomieja (mauzoleum Piastów); kaplica św. Jadwigi - pierwszy w Polsce obiekt zbudowany w stylu czysto gotyckim (1268 -1269 r.), wewnątrz imponujący grobowiec św. Jadwigi z figurą świętej autorstwa J. Mangoldta; wnętrze bazyliki o bogatym wystroju barokowym (w tym rzeźby F.J. Mangoldta, obrazy Willmanna), zawiera podwójny sarkofag ks. Henryka Brodatego i wielkiego mistrza Zakonu Krzyżackiego; w romańskiej krypcie zgromadzone niezwykle bogate zbiory sztuki romańskiej, relikty; obok Muzeum Kultu Świętej Jadwigi.

2. Kościół Wniebowzięcia NMP w Cieszkowie- niespotykana na Śląsku architektura, w typie polskiego i litewskiego kościoła kopułowego; wewnątrz rokokowe wyposażenie z ok. 1755 r.

3. Kościół św. Macieja w Trzebicku (gmina Cieszków)- otoczony podcieniami wspartymi na słupach; zachował barokowy wystrój wnętrza z ołtarzem z 1678 r. i prospektem organowym z 1750 r.; przy kościele cmentarz z kilkoma zachowanymi nagrobkami z XVIII i XIX w.

4. Kościół św. Katarzyny Aleksandryjskiej w Górze- monumentalna budowla, najbardziej charakterystyczna w tej części Doliny Baryczy; widok od wschodu przywodzi na myśl francuskie katedry gotyckie; w części zachodniej współczesny strop z 1965 r.; wnętrze z wyposażeniem barokowym z 2. poł. XVIII w.; cenny gotycki ołtarz św. Katarzyny, wywieziony po II wojnie światowej do katedry poznańskiej; szczyt zachodni ozdobiony blendami i ceglanym fryzem; wieniec kaplic w ambicie

5. Zespół kościelny przy kościele ewangelickim (obecnie Narodzenia NMP) w Wierzchowicach (gmina Krośnice)- kościół i budynki probostwa o konstrukcji szkieletowej; wnętrze kościoła wypełniają dwa rzędy kolumn podtrzymujących drewniane empory; bogate rokokowe wyposażenie z 2. poł. XVIII w. (arcydzieło śląskiej sztuki snycerskiej).

6. Zespół pałacowo-parkowy Radziwiłłów w Antoninie (gmina Przygodzice)- wg projektu światowej sławy architekta Karla Fryderyka Schinkla; wybudowany dla ks. Antoniego Radziwiłła (kompozytora); miejsce koncertowania Fryderyka Chopina, gościa Radziwiłłów; odbywa się tu doroczna „Jesień Chopinowska"; w parku symboliczny nagrobek dzieci Antoniego Radziwiłła.

7. Zespół pałacowy Reichenbachów w Goszczu (gmina Twardogóra) - na miejscu XII-wiecznego zamku; perła rokoko; pałac zniszczony w latach powojennych; kościół ze zniszczonym wyposażeniem; pozostała część zespołu zachowuje styl architektoniczny i pierwotny układ; wymaga natychmiastowego remontu!, w parku zachowane ślady ogrodu ozdobnego.

8. Zespół kościelny przy kościele św. Trójcy w Żmigrodzie- o układzie trzynawowej bazyliki; manierystyczny portal; we wnętrzu wyposażenie barokowe; w kościele obrazy z XVII i XVIII w.; na zewnętrznych ścianach kościoła płyty nagrobkowe rodziny Kurzbachów z XVI w.; figura św. Jana Nepomucena z 1728 r.; prezbiterium wg projektu słynnego architekta neogotyku Alexisa Langera; kaplica Krzyża Św. (grobowa, mauzoleum rodziny ks. Hatzfeldt) - wg proj. Krzysztofa Hacknera, wewnątrz malowidła F.A. Schefflera.