Celem była identyfikacja problemów związanych z ruchem turystycznym na obszarze chronionym oraz identyfikacja miejsc o największej intensywności ruchu turystycznego w gminie Milicz i Żmigród.
W badaniu uczestniczyło sześć osób, które reprezentują wymienione wyżej instytucje, posiadają wieloletnie doświadczenie w swoim fachu oraz są związani z problematyką przyrodniczą, gospodarką stawową i in. na obszarze. Są to dr doc. hab. prof. J. Witkowski (pracownik naukowy Uniwersytetu Wrocławskiego, Naukowy opiekun rezerwatu Stawy Milickie, Regionalna Rada Ochrony Przyrody), mgr B. Orłowska (Uniwersytet Wrocławski, starszy specjalista w stacji ornitologicznej w Rudzie Milickiej), M. Małecki (Komendant Posterunku Wojewódzkiej Państwowej Straży Rybackiej we Wrocławiu, zasięg oddziaływania to powiaty Milicz, Oleśnica, Trzebnica i Góra Śląska), E. Szczęsna (Dyrektor Marketingu Stawy Milickie S.A.), W. Bienkiewicz (Dyrektor Wykonawczy Stawy Milickie S.A.), C. Tajer (DZPK, specjalista, pracownik terenowy Parku Krajobrazowego Dolina Baryczy).
Na podstawie przeprowadzonych wywiadów z ekspertami można sformułować następujące wnioski:
1. Eksperci są zgodni co do identyfikacji najważniejszych walorów turystycznych Doliny Baryczy. Wskazują tu przede wszystkim walory środowiska przyrodniczego, a w szczególności jego zróżnicowanie gatunkowe, krajobrazowe.
2. Pożądaną funkcją obszaru Doliny Baryczy jest gospodarka stawowa oraz rozwój turystyki przyjaznej środowisku. Turystka przyjazna środowisku na obszarze powinna obejmować ustalenia dotyczące kanalizacji ruchu turystycznego po wyznaczonych trasach i w określonym terminie (poza okresem lęgowym), uregulowanie sytuacji wejścia odwiedzających do rezerwatu wraz z wykwalifikowanym przewodnikiem, stworzenie alternatywy dla wykorzystania stawów jako kąpielisk.
3. Wśród największych zagrożeń walorów środowiska (przede wszystkim cennych gatunków ptaków i ich siedlisk) na obszarze wskazuje się:
-
zaniechanie gospodarki rybackie na stawach, związany z tym wzrost bezrobocia i problem z utrzymaniem bioróżnorodności,
-
masową rozbudowę mieszkaniową (budownictwo jednorodzinne), która pochłania coraz większe połaci gruntów ornych zamykając korytarze ekologiczne,
-
nielegalne wejścia do rezerwatu i w obręb hodowlany, zwłaszcza w okresie grzybobrania oraz w maju, kiedy się „grupuje ryba” (zwiększona częstotliwość nielegalnych wejść wędkarzy). Wpływa to na płoszenie ptaków na stawach i groblach,
-
brak kanalizacji ruchu turystycznego – skutkuje to wychodzeniem odwiedzających poza wyznaczone szlaki, czego efektem jest płoszenie ptaków w trzcinowiskach przy groblach. Zagrożeniem są próbujący uprawiać sporty motorowe i podobne, np. quady, motory crossowe, samochody terenowe,
-
brak pomysłu udostępniania turystycznego obszarów mniej cennych przyrodniczo, przy jednoczesnym bardziej restrykcyjnym podejściu do ochrony przyrody (powinno być to zrównoważone), brak porozumienia między przyrodnikami a stroną samorządową i przedsiębiorcami,
-
śmieci pozostawiane przez odwiedzających, brak pojemników na śmieci,
-
brak infrastruktury turystycznej, szczególnie szlaków turystycznych dobrze oznaczonych, brak centrów stanowiących punkt wyjścia na szlaki, brak toalet,
-
naciski władz lokalnych na udostępnianie wybranych stawów na oficjalne kąpieliska, co wymagałoby pogłębienia stawów, wycięcia roślinności na brzegach, utworzenie plaż, co byłoby szkodliwe dla przyrody. Obecnie wykorzystywanie stawów (najczęściej Staw Gadzinowy Duży, Ruda Sułowska nad Grabowką, Potasznia, Staw Jasny Dolny, Staw Gądkowicki w pobliżu wsi, Staw Jamnik przy osadzie Jamnik) jako kąpielisk dotyczy miejscowej ludności i w obecnej skali nie zagraża przyrodzie.
-
wzrost bezrobocia miejscowej ludności, co popycha mieszkańców do różnych źródeł zarobkowania,
-
niedostateczna współpraca zainteresowanych podmiotów – Spółka Stawy Milickie S.A, przyrodnicy, gminy w zakresie planowania rozwoju turystyki na tym obszarze.
4. Według ekspertów największa koncentracja ruchu turystycznego ma miejsce w:
Kompleksie Stawno - droga Nowe Grodzisko, droga Nowy Zamek-Stawno (między stawem Słonecznym Górnym a Wilczym), od czatowni na stawie Polnym przez Trachcice do Wilczego Dużego, staw Gadzinowy, Grabownica obok wieży obserwacyjnej;
Kompleks Ruda Sułowska - łowisko Ruda Sułowska, na południe od szosy Sułów- Grabówka; staw Rudy koło Rudy Żmigrodzkiej;
Kompleks Potasznia – od stawu Jan, pomiędzy Niezawodnmi a Kaczym i Uroczym, Władysławem, Jasnym Górnym i Dolnym.
W okolicach Krośnic na stawie Czarnym.
Nielegalny ruch turystyczny odbywa się, w ocenie rozmówców, w:
Kompleks Stawno- pomiędzy stawami Henryk a Nowymi Światami, między Andrzejem a Nowymi Światami, między Bolko I i Bolko II,
Kompleks Potasznia- wzdłuż stawu Jasny Dolny, Jasny Górny, na stawie Jan, Górnik, przy Zimochowach, Władysław, Kaczy i Uroczy.
Kompleks Ruda Sułowska- staw Mewa Duża (od tyłu), Grabówka (od tyłu),
5. Zalecenia dla turystyki w obszarze Doliny Baryczy:
- kanalizacja ruchu (miejsce, czas, forma turystyki),
- wejścia legalne z przewodnikiem na obszar części rezerwatów,
- stworzenie spójnej koncepcji rozwoju turystyki na Stawach,
- większa współpraca zainteresowanych podmiotów,
- stworzenie sieci bardzo dobrze oznakowanych szlaków, centra wyjść na szlaki, zadbanie o pojemniki na śmieci, toalety, miejsca postojowe.
