min Zebranie danych ornitologicznych w terenie (inwentaryzacja cz.2)

Oprócz gatunków wyszczególnionych w tabeli 2 uwzględniono również informacje dotyczące żołny (Merops apiaster). Jest to gatunek z polskiej czerwonej listy (kategoria NT), który od niedawna gnieździ się na granicy ostoi.

W trakcie prac terenowych stosowano standardowe metody oceny liczebności ptaków lęgowych z uwzględnieniem specyfiki poszczególnych grup gatunków. Liczebność gatunków wodnych i wodno-błotnych (łabędzie, gęgawa, kaczkowate, perkozy, błotniak stawowy, łyska, żuraw, siewkowe, zimorodek) określono na podstawie liczby par tokujących lub wykazujących zachowania terytorialne; w dalszej części sezonu wyszukiwano również gniazda. Dodatkowe kontrole przeprowadzono w celu policzenia głosów terytorialnych ptaków o aktywności zmierzchowej i nocnej (bąk, bączek, przepiórka oraz lelek i włochatka w lasach). W przypadku kilku gatunków o skrytym trybie życia (perkozek, chruściele) stosowano stymulację głosową. Dla gatunków kolonijnych (kormoran, czapla siwa, zausznik, mewy, rybitwy, brzegówka) oraz dla bociana białego liczebność ustalono na podstawie liczenia gniazd. Ptaki drapieżne oraz bocian czarny inwentaryzowane były dwuetapowo: zimą spenetrowano odpowiednie siedliska w poszukiwaniu gniazd, natomiast wiosną przeprowadzono kontrolę wykrytych stanowisk w celu potwierdzenia lęgowości. Liczebność pozostałych gatunków (pustułka, siniak, dzięcioły, dudek, wróblowe) oszacowano na podstawie liczby terytorialnych par i samców.

Równolegle z inwentaryzacją ornitologiczną na obszarze doliny Baryczy zbierane były dane o występowaniu wybranych gatunków innych zwierząt. Prace te objęły przedstawicieli następujących grup:

• ssaki – dane o występowaniu bobra europejskiego i wydry europejskiej (zebrane podczas inwentaryzacji ornitologicznej biotopów wodnych) oraz inwentaryzacja stanowisk nietoperzy (z w yłączeniem obszarów administrowanych przez Lasy Państwowe);
• płazy – dane zebrane analogicznie jak w przypadku bobra i wydry;
• chrząszcze – inwentaryzacja stanowisk trzech gatunków wymienionych w II Załączniku Dyrektywy Siedliskowej UE – jelonka rogacza, kozioroga dębosza i pachnicy dębowej (poszukiwania osobników i śladów żerowania wymienionych chrząszczy w lasach i zadrzewieniach z udziałem starych dębów);
• motyle – inwentaryzacja stanowisk i siedlisk wybranych gatunków ze szczególnym uwzględnieniem gatunków z II Załącznika Dyrektywy Siedliskowej UE (obejmująca również poszukiwanie roślin żywicielskich poszczególnych gatunków).

Z racji charakteru niniejszego opracowania wyniki inwentaryzacji wyżej wymienionych gatunków nie zostały wykorzystane w zasadniczej części waloryzacji. Posłużyły one natomiast na etapie proponowania zabiegów ochronnych dla poszczególnych siedlisk. Dzięki temu uniknięto potencjalnego zaistnienia konfliktów na linii ochrona ptaków – ochrona innych zwierząt (należało rozpatrzyć taką ewentualność ze względu na nakładanie się w znacznym stopniu OSO „Dolina Baryczy” oraz SOO „Ostoja nad Baryczą”).

Wyniki inwentaryzacji zostały przekazane przez obserwatorów w formie tabelarycznej (ujednolicone karty siedliskowe) oraz graficznej (mapy). Na podstawie obserwacji terenowych wyznaczone zostały również powierzchnie obejmujące jednorodne płaty siedlisk ptaków lęgowych. Kolejnym etapem było przeniesienie informacji zgromadzonych w terenie do bazy danych Access (Ryc. 3.) oraz na mapy w systemie GIS (Ryc. 5.).

Umożliwiło to wykonanie właściwej waloryzacji, opisanej w kolejnych rozdziałach. W tabeli nr 3 zamieszczono wykaz wszystkich powierzchni, które zostały wyznaczone w terenie przez obserwatorów jako jednorodne płaty siedliskowe, stanowiące habitat dla określonego zespołu gatunków. Nieciągłość w numeracji spowodowana jest faktem, iż baza danych użyta w inwentaryzacji i waloryzacji była wspólna zarówno dla ptaków jak i pozostałych grup inwentaryzowanych zwierząt; stąd też pewne powierzchnie zidentyfikowane jako siedlisko dla innych gatunków niż ptaki, nie zostały uwzględnione w waloryzacji.