Zbój Melchior

"Nosił wilk razy kilka..."

W rozległych puszczach na pograniczu Śląska i Wielkopolski niejednokrotnie w historii grasowali rozmaici łupieżcy i zbóje. Jednym z bardziej niebezpiecznych był Melchior Hedloff.

Urodził się on we wsi Kuźnica Kącka koło Międzyborza w 1606 roku. Czasy jego młodości przypadły na początek wojny trzydziestoletniej, najdłuższej i jednej z najbardziej krwawych w dziejach Śląska. Melchior służył przez szereg lat w armii cesarskiej, a wojna kompletnie wypaczyła jego charakter. W końcu powrócił w swe rodzinne, wyludnione przez wojnę, strony. Zajął się kłusownictwem, a z czasem rabowaniem i mordowaniem podróżnych. Niebawem dobrał sobie trzech pomocników. Rejonem ich działania były głównie wielkie i niedostępne w owym czasie lasy międzyborskie. Najwięcej zbrodni popełnili w okolicy Kuźnicy Czeszyckiej, Chojnika, Pawełek, Niwek i Surmina. Rozbójnik - nazywany Strzelcem Melchiorem - posługiwał się doskonale dwoma muszkietami i turecką szablą. Na kolbie muszkietu robił nacięcia upamiętniające każde morderstwo, różne w zależności od stanu, narodowości, płci i zawodu ofiary.

Rok 1648 przyniósł mieszkańcom Śląska pokój, kończący trzy dekady wojennej zawieruchy. Jednak na terenie, gdzie grasowała banda Melchiora nikt nie mógł czuć się bezpiecznie - ani mieszkańcy, ani podróżni. Dlatego w końcu, w 1653 roku, książę oleśnicki Sylwiusz Wirtemberski zebrał szlachtę całego księstwa na wyprawę przeciwko niebezpiecznej bandzie. Wyprawa trafiła jednak w próżnię - zbójnicy zdołali umknąć. W wrześniu tego roku ujęto natomiast żonę Melchiora - Annę. Wkrótce dobrowolnie dołączyła do matki córka, również Anna. Poddane torturom ujawniły wiele popełnionych przez Hedloffa i jego kompanów zbrodni. W końcu, 2 listopada 1653 roku, we wsi Łąki koło Sułowa złapano samego Melchiora.

Podczas procesu zbójnika oskarżono o zamordowanie 251 ludzi. Wśród nich miało być m.in. stu Polaków, sześciu Żydów, pięciu szlachciców i dziesięć kobiet w ciąży. Dowodem koronnym był jego muszkiet. Melchiora oskarżono również o kanibalizm. Jako poddanego księcia oleśnickiego zbójnika stracono w okrutnych torturach 19 lutego 1654 r. na rynku w Oleśnicy. W końcu rozćwiartowane ciało rozwieszono przy czterech drogach poza miastem, ku przestrodze.

Pamiątką po okrutniku jest nazwa najwyższego wzniesienia polodowcowych Wzgórz Twardogórskich, ciągnących się od Międzyborza po Milicz. Góra Zbójnik ma wysokość 272 m npm i jest to najwyższe wzniesienie Dolnego Śląska poza Sudetami.