| zaglosuj: |
Przyrodnicza ścieżka dydaktyczna ::Trzy Stawy:: w Niezgodzie
Znajdujemy się na terenie Doliny Baryczy, miejscu wyjątkowym w skali naszego kontynentu - w największym w Europie kompleksie stawów rybnych, których historia sięga średniowiecza.
To właśnie wtedy mnisi z zakonu Cystersów zaczęli tworzyć tu pierwsze stawy. Ryby były wówczas ważnym elementem codziennej diety , bo dni postne stanowiły nawet połowę roku.
Obecność stawów determinuje nadzwyczajne bogactwo przyrodnicze tego obszaru, które zostało docenione i podkreślone poprzez objęcie go ochroną w postaci Parku Krajobrazowego „Dolina Baryczy”, obszarów Natura 2000 „Dolina Baryczy” i „Ostoja nad Baryczą”, licznych rezerwatów przyrody i wpisanie na listę konwencji ramsarskiej.
Dolina Baryczy słynie przede wszystkim ze swoich ptaków, zaobserwowano tu 277 gatunków, z czego 169 jest lęgowych (tzn. przystępuje tu do rozrodu, pozostałe obserwowano np. podczas przelotów z i na zimowiska). Nie brak tu jednak innych przedstawicieli roślin i zwierząt i z pewnością każdy amator przyrody wypatrzy coś ciekawego podczas każdej wycieczki.
Przyrodnicza ścieżka dydaktyczna „Trzy Stawy” zlokalizowana jest w miejscowości Niezgoda, w gminie Żmigród. Rozpoczyna się przy świetlicy, przy której zlokalizowany jest również parking na kilka samochodów. W pobliżu znajduje się także czatownia do obserwacji ptaków. Ścieżka okrąża Stawy Niezgoda I i Niezgoda II i prowadzi dalej, nad Staw Stary. Długość ścieżki to 8,5 km. Grupy zorganizowane mogą ograniczyć się do okrążenia Stawów Niezgoda (trasa o długości 6,5 km) i zakończyć wycieczkę w okolicy przystanku autobusowego w Niezgodzie. Wariant taki jest nieco łatwiejszy organizacyjnie, a i tak dostarczy wielu wrażeń. Osoby pragnące pokonać całą trasę wędrując przez Niezgodę dostaną się w okolice Stawu Starego. Na końcu ścieżki zostanie w bieżącym, 2011 roku, wybudowana platforma obserwacyjna. Na trasie ścieżki zlokalizowanych jest osiem przystanków edukacyjnych, z czego sześć znajduje się przy Stawach Niezgoda, a dwa przy Stawie Starym:
|
przeczytaj relację |
pobierz przewodnik |
materiały edukacyjne |
 |
 |
 |
-
- Przystanek 1 Rośliny wodne
- Zespół rzęsy drobnej i spirodeli wielokorzeniowej Lemno-Spirodeletum spotykany jest dość często na powierzchni wody. W rowie przy przystanku 2, pokrywa znaczną część lustra wody
-
- Przystanek 2 Motyle Lepidoptera
- Ciało motyla, jak każdego owada składa się z głowy, tułowia i odwłoka. Na głowie znajduje się para czułków, oczy złożone oraz narządy gębowe typu ssącego w postaci długiej rurki ssącej (ssawki). Służy ona do wysysania nektaru z kwiatów, wody z kropel rosy, czy rozpuszczonych substancji mineralnych z ekskrementów. Na tułowiu znajdują się trzy pary nóg. Poza kilkoma wyjątkami motyle posiadają 2 pary podobnych do siebie skrzydeł, pokrytych dachówkowato ułożonymi łuseczkami. Łuski są przekształconymi włoskami. Barwy łusek można podzielić na dwie grupy. Pierwsza z nich to barwy pigmentowe, które powstają w wyniku nagromadzenia barwników. Druga grupa to barwy strukturalne, których powstanie wiąże się z procesem pochłaniania i odbijania światła. Barwy na skrzydłach motyli układają się często w charakterystyczny rysunek, który służy maskowaniu (jeśli owad wybierze miejsce spoczynku odpowiadające kolorystycznie barwom na skrzydłach) lub odstraszaniu wrogów
-
- Przystanek 3 Płazy
- Płazy Amphibia to zmiennocieplne, ziemnowodne kręgowce występujące na większości lądów z wyjątkiem obszarów pokrytych lodem oraz wysp oceanicznych. Temperatura ciała płaza zależna jest od temperatury otoczenia. W czasie chłodniejszych pór roku płazy hibernują, dzięki czemu są w stanie przetrwać, aż do czasu, gdy temperatura otoczenia wzrośnie, a warunki życia staną się bardziej sprzyjające. Płazy żyją zarówno w środowisku wodnym jak i lądowym.
Płazy dzielą się na formy ogoniaste, bezogonowe oraz beznogie. W Polsce żyje 18 gatunków reprezentujących dwie pierwsze grupy (trzecia nie posiada przedstawicieli w polskiej faunie). Wszystkie płazy żyjące w naszym kraju podlegają ochronie gatunkowej.
-
- Przystanek 4 Pachnica dębowa i kozioróg dębosz
- Wiekowe aleje dębowe w dolinie Baryczy są świadectwem świadomego, zgodnego z naturą gospodarowania przeszłych pokoleń. Dzięki alejom przetrwały tu rzadkie zwierzęta m.in. pachnąca dębowa i kozioróg dębosz. Posadzone w alejach drzewa to nie tylko środowisko rozwoju wymienionych gatunków, ale również dom dla wielu innych organizmów: ptaków, ssaków, bezkręgowców, grzybów i roślin. Przede wszystkim jednak jest to malowniczy akcent w krajobrazie, bardzo typowy dla znajdującego się tu Parku Krajobrazowego „Dolina Baryczy”. Tradycja sadzenia dębów w tym rejonie kraju jest kontynuowana w czasach współczesnych. Odbywają się tu akcje sadzenia dębów oraz inwentaryzacji istniejących alej przydrożnych szczególnie narażonych na wycięcie. W dolinie Baryczy znajduje się ok. 200 km bieżących zinewntaryzowanych alej, składających się z ok. 17 tyś drzew. Prawdopodobnie równie duża ilość drzew rośnie w alejach znajdujących się na groblach stawów hodowlanych. Te jednak nie zostały zinwentaryzowane ze względu na niskie ryzyko wycięcia. Są one częścią pasa zadrzewień wokół stawów oraz skarbnicą bioróżnorodności.
-
- Przystanek 5 Stawonogi i mięczaki
- Stawonogi Arthropoda to bezkręgowce posiadające ciało okryte chitynowym pancerzem oraz odnóża składające się z kilku ruchomych względem siebie części. Poznano już ok. 2 mln. gatunków stawonogów. Należą do nich owady, pajęczaki i skorupiaki.
-
- Przystanek 6 Ols
- Rezerwat Olszyny Niezgodzkie został utworzony przez Niemców na terenie położonym na południowy wschód od wsi Niezgoda. Rezerwat ten znajduje się poza obszarem, przez który przebiega ścieżka edukacyjna, lecz warto o nim wspomnieć ze względu na jego przyrodniczą wyjątkowość. Początkowo obejmował obszar ponad 200 ha podmokłych olsów porastających dolinę Ługi i nosił nazwę Die Luge. Niestety po 1945 roku rozpoczęto tu planową gospodarkę leśną i okrojono rezerwat do 74 ha. Teren rezerwatu porośnięty jest silnie podtopionym lasem olsowym o budowie kępkowo-dolinkowej.
Podobne zbiorowiska olsowe znajdują się w dolinie Młynówki przy południowo-wschodniej granicy stawu Niezgoda, w odległości około 2 km od rezerwatu Olszyny Niezgodzkie. Występuje tu ols porzeczkowy Ribeso nigri-Alnetum, miejscami o specyficznej budowie kępkowo-dolinkowej. Zbiorowisko to występuje na terenach zastoiskowych, w których nie ma przepływu wody, a woda utrzymuje się przez cały rok. Rozciąga się na odcinku od wsi Niezgoda, aż po Grabówkę. Ols wykształca się na glebach pobagiennych, mułowo-murszowych i murszowo-mineralnych, przy wysokim stanie wód gruntowych. Gatunkiem dominującym w drzewostanie (75%) jest olsza czarna Alnus glutinosa rosnąca na kępach. Zdarza się, że olsza ma widoczne u nasady pnia korzenie, sterczące ponad powierzchnię gruntu. Drzewo wygląda wówczas jakby opierało się na szczudłach. Zjawisko to występuje dosyć powszechnie na terenie rezerwatu Olszyny Niezgodzkie.
-
- Przystanek 7 Murawy napiaskowe
- Murawa goździkowo-zawciągowa Diantho-Armerietum elongatae występuje na niezbyt ubogich glebach piaszczystych lub gliniastopiaszczystych. Tworzy rozległe fitocenozy na starych ugorach lub suchych ekstensywnych pastwiskach. Murawa ta wykazuje dużą zmienność siedliskową. Na ścieżce edukacyjnej w okolicach stawu Starego wykształciła się postać typowa murawy goździkowo-zawciągowej oraz postać odchylona w kierunku murawy szczotlichowej (widać wyraźny wzrost udziału szczotlichy siwej Corynephorus canescens). Szczotlicha siwa to odporna na suszę, wieloletnia trawa wysokości do 30 cm. Tworzy zwarte kępki. Liście ma sztywne, ostre, cienkie, w kolorze sinozielonym. Kwitnie w lipcu i sierpniu.
| Kwatera Myśliwska Niezgoda |
 |
archiwum obserwacji