Rezerwaty leśne

Olsy, grądy, buczyny

W celu ochrony najlepiej zachowanych części nadbaryckich lasów utworzono po II wojnie światowej cztery leśne rezerwaty przyrody, chroniące różne typy lasów.

Początki ochrony przyrody w nadbaryckich lasach sięgają jednak znacznie starszych dziejów, a związane były z myślistwem i chęcią zachowania ostoi zwierzyny łownej. Przykładem może być zachowanie w niezmienionym stanie lasów między miejscowościami Niezgoda i Książęca Wieś, które stanowiły obszar polowań książąt Hatzfeldów ze Żmigrodu. Ów pra-rezerwat nazywano "Zwierzyńcem"; zajmował on powierzchnię około 2500 ha.

W najbardziej pierwotnym zakątku tych lasów już przed drugą wojną światową utworzono pierwszy w Dolinie Baryczy prawdziwy rezerwat przyrody, nazwany "Die Luge". Obejmował on 250 ha podmokłych siedlisk (głównie olsów), podtapianych wodami Ługi (po niemiecku właśnie Die Luge) i Młynówki Sułowskiej). Niestety po wojnie, wraz z powrotem tych ziem w granice Polski, niemieckie zarządzenia ochronne przestały obowiązywać w nowej sytuacji polityczno-prawnej, a w olsach rozpoczęto normalną gospodarkę leśną.

Spośród istniejących do dzisiaj rezerwatów jako pierwszy powstał "Radziądz", położony w zachodniej części Doliny Baryczy. Utworzono go w 1954 roku na powierzchni 8,26 ha. Ochroną objęto tu starodrzew dębowo-bukowy o cechach lasu naturalnego, reprezentujący zespół grądu środkowoeuropejskiego

W 1962 roku w lasach na południe od Milicza utworzono rezerwat leśno-krajobrazowy „Wzgórze Joanny”. Obejmuje on szczytową partię wzgórza o tej samej nazwie, należącego do morenowych Wzgórz Krośnickich. Wzgórze porośnięte jest lasem bukowym o charakterze żyznej i kwaśnej buczyny, z fragmentami grądu. Buk występuje tu na wschodniej granicy zasięgu.

Starania o objęcie ochroną dawnego rezerwatu olsów „Die Luge” przyniosły efekt dopiero w 1987 roku, kiedy powstał rezerwat „Olszyny Niezgodzkie”. Objął on 74,28 ha naturalnego lasu, czyli mniej niż 1/3 przedwojennego obszaru chronionego. Rezerwat chroni zbiorowiska olsu porzeczkowego oraz fragmenty łęgu jesionowo-olszowego.

Również w 1987 roku utworzono jedyny rezerwat w wielkopolskiej części Doliny Baryczy – „Wydymacz” koło Antonina. Powierzchnia tego obszaru chronionego wynosi 45,93 ha. Na rezerwat składa się staw rybny oraz otaczający go las, głównie o charakterze łęgu jesionowo-olszowego, z okazami drzew pomnikowych.