Ranking na najlepszy artykuł: Aby wziąc udział w głosowaniu, należy zarejestrować się w seriwisie

zaglosuj:

czatownia 1

Czatownia 2

Stawno

Przyrodnicza ścieżka dydaktyczna W krainie stawów

Przyrodnicza ścieżka dydaktyczna „W krainie stawów” zlokalizowana jest w Gminie Milicz, rozpoczyna się w miejscowości Ruda Milicka przy dawnej gajówce.

07 lipca 2011

pokaz wpołrzędne mapy

Z gajówki udajemy się najpierw nieco na południowy-wschód, przez las, by następnie kontynuować wędrówkę na północ.Na wysokości Gospodarstwa Rybackiego Stawno należy skręcić na wschód, zaś po osiągnięciu czatowni do obseracji ptaków – na północ. Po dotarciu do przystanku 7 ścieżki skręcamy na zachód i idziemy do ostatniego przystanku ścieżki.

Wędrówkę można kontynuować na północ: do miejscowości Nowy Zamek, lub okrążając Staw Gadzinowy Duży, do miejscowości Godnowa. Z ostatniego przystanku można też wrócić asfaltową drogą do Rudy Milickiej (kierunek południowy). Spacer po ścieżce można też zakończyć w okolicach przystanku nr 5, skąd w kierunku południowym możemy dojść do drogi asfaltowej, którą dotrzemy np. do wieży obserwacyjnej przy Stawie Grabownica.
Ścieżka ma długość 6,5 km, można poruszać się po niej wyłącznie pieszo, w okresie od świtu do zmierzchu. Obowiązuje zakaz wprowadzania psów.
Przebieg ścieżki obrazuje powyższa mapa:

Na ścieżce zlokalizowanych jest 8 przystanków tematycznych:

Piętrowa budowa lasu
Skraj lasu
Hodowla ryb na stawach
Sukcesja na stawach
Szuwary
Ryby stawów milickich
Bezkręgowce wodne
Budowa i funkcjonowanie stawu

Dzięki wędrówce po ścieżce „W krainie stawów” zapoznamy się bliżej z tematyką funkcjonowania stawów i hodowli ryb. Na ścieżkę najlepiej wybrać się wiosną lub jesienią, podczas przelotów ptaków, w tym okresie zobaczymy ich tam wyjątkowo dużo. Jeśli zainteresowani jesteśmy przede wszystkim ptakami, to najlepiej udać się tam o świcie, przydatna będzie lornetka czy luneta oraz przewodnik do oznaczania ptaków.

przeczytaj relację	pobierz przewodnik	schematy/plansze edukacyjne

Piętrowa budowa lasu

Tort ! Wszyscy lubią tort! Tort ma warstwy…

No, może nie każdy lubi tort, ale większość – tak. Dlaczego? Bo tort ma warstwy, warstwy o różnych smakach. Bo tort ładnie wygląda i nie jemy go na co dzień. Warstwy tortu smakują najlepiej razem, z jednej przenika coś do drugiej, przeplata się …Las też ma warstwy, warstwy odmienne. Te warstwy funkcjonują tylko wtedy gdy są razem, z jednej przenika coś do drugiej, są od siebie zależne. No i las wygląda ładnie, ciekawi nas – między innymi dlatego, że nie bywamy w lesie na co dzień. Codzienna wizyta spowodowałaby, że las by się nam przejadł, tak jak może się przejeść tort.

Las przyczyna się do kształtowania warunków klimatycznych, nawet tych lokalnych. Wszak mówi się, że w lesie panuje świetny mikroklimat, czyli odpowiednia temperatura, ciśnienie, woń, wilgotność na stosunkowo małym obszarze. Las gromadzi wodę, umacnia glebę, wyhamowuje wiatr, dostarcza nam tlenu, drewna, grzybów, jagód, ziół, miejsca do odpoczynku, oczyszcza powietrze z pyłów – długo by wymieniać …

Skraj lasu - łaka sródleśna

Łąka – bezdrzewne zbiorowisko roślinne złożone ze zwartej runi traw, w której występują również inne gatunki roślin jednoliściennych oraz wieloletnie zioła i mszaki. W naszym klimacie (umiarkowanym) naturalne łąki występowały tylko na terenach okresowo zalewanych przez rzeki lub wysoko w górach, powyżej granicy lasu (hale). Obecnie znakomita większość łąk na nizinach Polski to zbiorowiska sztuczne – tak jak stawy hodowlane. I swoim funkcjonowaniem trochę stawy przypominają. Też powstały sztucznie, w konkretnym celu, też są poddawana zabiegom gospodarczym. Powstały w miejscach po wycięciu lasu, lub po odgrodzeniu terenów zalewowych od rzek wałami. Użytkowane są jako miejsce wypasu zwierząt gospodarskich lub do produkcji siana na paszę. Produkcji, bo są dosiewane wybranymi gatunkami traw, poddawane zabiegom agrotechnicznym, a przede wszystkim - koszone. Są też łąki powstające w miejscach dawnych upraw, gdzie człowiek przestał siać i orać – na gruntach piaszczystych, przepuszczających wodę i niezbyt zasobnych w próchnicę i sole mineralne. Jeśli taka łąka jest otoczona lasem – dojdzie do głosu odwieczne prawo, które brzmi – przyroda nie znosi próżni. Łąka zacznie zarastać gatunkami krzewów i drzew, powoli przekształcając się w las.

Hodowla ryb na stawach

Zanim karp pojawi się w sklepie, trzeba go wyhodować (wyprodukować). Kompleksy stawów milickich są faktycznie fabryką tej smacznej ryby. Praktycznie na całym świecie chów karpia prowadzi się metodą Dubisza (Tomas Dubisch). Polega ona na przenoszeniu – czyli przesadkowaniu kolejnych kategorii wiekowych karpia w specjalnie przygotowane stawy. Każdy zbiornik ma dostosowaną do wymagań rosnących ryb powierzchnię, głębokość i zasoby pokarmowe. Aby przyrost ryb był szybszy, niż w naturze, karpie są dokarmiane zbożem i nasionami roślin strączkowych. Ta metoda pozwala na skrócenie produkcji karpia konsumpcyjnego z 6-7 lat do 3 lat

Sukcesja na stawach

Stawy milickie są specyficznymi ekosystemami, utrzymywanymi w równowadze. Utrzymywanymi oczywiście przez człowieka, jako, że powstały dzięki niemu. Wszak są to zbiorniki sztuczne, założone z myślą o produkcji ryb - głównie karpia. Stawy karpiowe są w większości zbiornikami płytkimi (od pół do trzech metrów głębokości), szybko nagrzewającymi się i żyznymi, czyli bogatymi w związki organiczne i sole mineralne. Takie warunki sprzyjają nie tylko wzrostowi karpia, ale i wzrostowi roślin szuwarowych – trzciny, pałki, manny, turzyc, oczeretu. Czy też raczej powinno się rzec – rozrostowi tych roślin. Mogą się rozrastać wzdłuż brzegów oraz w środkowej części stawu. Gdyby nie zabiegi technologiczne takie jak okresowe osuszanie, koszenie, odmulanie, pogłębianie i remonty, stawy w bardzo szybkim tempie całkowicie pokryły by się tą roślinnością, a następnie uległy zlądowaceniu. Rośliny szuwarowe, dzięki szybko rosnącym kłączom i rozłogom „zagarniają” dla siebie powierzchnię stawu niezbędną do produkcji ryb. Są więc wykaszane, a wraz z mułem usuwane są kłącza. Ważną rolę w ich eliminacji odgrywa też czasowe spuszczanie wody. Hodując ryby w stawach, człowiek cały czas walczy z roślinnością. W skrajnym przypadku, gdy stawy są prawie całkowicie pozbawione szuwarów produkcja ryb jest wysoka. Gdy następuje zwiększanie powierzchni szuwarów, maleje ilość uzyskiwanych ze stawów ryb. Istnieje też skrajność, gdy zbiornik jest całkowicie pokryty szuwarem i na produkcję ryb po prostu nie ma miejsca… Dlaczego więc nie usunąć całkowicie szuwarów ? Otóż ich obecność zapewnia różnorodność biologiczną stawów – czyli mnogość gatunków występujących na danym terenie. I są to nie tylko bezkręgowce czy płazy, ale także ptaki. Rozległe szuwary zapewniają lęgi rzadkim i zagrożonym gatunkom ptaków: bąkowi, bączkowi, perkozom, błotniakowi stawowemu, chruścielom, trzciniakom, trzcinniczkom, potrzosom i wąsatkom. Na stawach milickich pogodzono potrzebę produkcji ryb, z potrzebami ochrony przyrody. Utrzymywana jest równowaga pomiędzy powierzchnią wolną od roślinności niezbędną do hodowli, a powierzchnią pokrytą szuwarami, dzięki której żyją rzadkie ptaki.

Szuwary

Szmery w szuwarachCiche szmery. Szuu… szuu… szelesty, szelesty, leciutkie skrzypienia, coś jakby przesypujący się piasek… Te dźwięki słychać wieczorem, gdy lekki wiatr porusza … czymś. Czymś - no właśnie, czym ? Brzegi stawów porośnięte gęstwiną, dziesiątki, setki, tysiące roślin jedna przy drugiej, łodyga przy łodydze, liść przy liściu. To szuwar. Definicja ? Proszę bardzo.

Szuwar – strefa roślin (makrofity) przybrzeżnych, występujących w litoralu jezior i rzek, w węższym znaczeniu to zespół roślinny, w szerszym i częściej spotykanym oznacza formację ekologiczną roślin wodno-błotnych. Możemy wyróżnić szuwar niski (bliżej brzegu), na który składają się głównie turzyce, oraz szuwar wysoki (budowany przez np. trzcinę, pałkę szerokolistną, oczeret jeziorny).

Ryby stawów milickich 1

Jak ogólnie wiadomo, ryby głosu nie mają. Nie mają – bo nie mają płuc i krtani. Pobierają tlen z wody poprzez skrzela, przez nie też oddają dwutlenek węgla powstający w procesie oddychania. Nie ma płuc, nie ma krtani – nie ma głosu … Trzeba więc coś rzec, w ich imieniu.

Ryby hodowane na stawach milickich:Karp (Cyprinus carpio), Szczupak (Esox lucius), Amur biały (Ctenopharyngodon idella, Leusiscus idella, Pristiodon siemionovi), Tołpyga (Hypophthalmichthys molitrix), Karaś złocisty (Carassius auratus) i karaś srebrzysty (Carassius auratus gibelio), Lin (Tinca tinca) , Sum (Silurus glanis), Sumik karłowaty (Ictalurus nebulosus).

Ryby stawów milickich 2

Prócz tego, jak w większości dużych zespołów stawów hodowlanych występują i inne ryby. Przy odłowach zwane są ::odpadami:: z sortowni gdyż nie stanowią głównego produktu gospodarki stawowej: wzdręga (krasnopióra), płoć, okoń, sandacz, leszcz, rzadziej pojawia się jaź, węgorz europejski, miętus, a całkiem sporadycznie: krąp i świnka. Podczas spuszczania wody ze stawów ::wypływa:: wraz z wodą drobiazg rybi: kiełb krótkowąsy, słonecznica, piskorz, jazgarz, ciernik i czebaczek amurski.

Bezkręgowce wodne

Jak się odtworzyć z kawałków?
Wirki (Turbellaria) to zwierzęta wodne, wolno żyjące, należące do płazińców. Mają ciało spłaszczone grzbietobrzusznie, pokryte orzęsionym nabłonkiem, długość od kilku do kilkudziesięciu milimetrów. Specjalne komórki gruczołowe produkują śluz i pałeczkowate utwory, spełniające funkcję narządów obronnych lub pomagające w chwytaniu zdobyczy. Otwór gębowy znajduje się na brzusznej stronie ciała, prowadzi do gardzieli a następnie do jelita. Wirki nie posiadają odbytu – resztki pokarmowe są wyrzucane otworem gębowym. Oczy są położone na stronie grzbietowej – jedna para lub duża ich ilość. Brak jest też układu krwionośnego i oddechowego. Są obojnakami, zapłodnienie zachodzi krzyżowo. Składają jaja pojedyncze lub zlepione śluzem w kokonach, bezpośrednio na liściach roślin wodnych lub wprost do wody. Jeśli wirek zostanie rozerwany lub pocięty na części – każda część może odtworzyć (zregenerować) brakujące kawałki tworząc cały, nowy organizm.

Budowa i funkcjonowanie stawu

Z ekologicznego punktu widzenia staw to płytki, naturalny lub sztuczny zbiornik wodny, w którym na całej powierzchni promienie słoneczne dochodzą do dna, w ilości dostatecznej do rozwoju makrofitów. Jest też definicja klasyczna, zaproponowana przez twórcę współczesnej hydrobiologii F.A Forela: „naturalny staw jest jeziorem o nieznacznej głębokości”.Można wyróżnić dwa typy stawów:

naturalne – powstałe w wyniku obniżenia terenu i zalania wodami gruntowymi, zatarasowania doliny cieku, odcięcia odgałęzienia rzeki od głównego nurtu albo na skutek starzenia się i wypłycania jezior.
sztuczne – budowane przez człowieka, służące do nawadniania, przechowywania wody, ochrony przeciwpożarowej lub oczyszczania ścieków, i oczywiście – hodowli ryb.

Obecnie pojęcie ::staw:: jest najczęściej kojarzone ze stawem rybnym. Dla stawów rybnych charakterystyczne jest okresowe ich nawadnianie. W większości z nich woda jest spuszczana późną jesienią, a przez zimę staw jest suchy. Ponownie zostaje napełniony wiosną lub latem. Ma to istotny wpływ na rozwój roślin i zwierząt w stawie. Podlega on nieustannej ingerencji człowieka, mającej na celu zwiększenie produkcji ryb: wykaszania roślinności naczyniowej, nawożenie, dokarmianie ryb, zagęszczanie obsad ryb i chów ryb w polikulturze (np. karp oraz ryby roślinożerne).

agroturystyki w pobliżu

Zagroda Grabownica, OŚRODEK (...)

	restauracje		bieżacy artykuł
	łowiska		imprezy wrześniowe
	gosp. rybackie		imprezy pażdziernikowe

Przyrodnicza ścieżka dydaktyczna W krainie stawów

strona główna

przyroda

turystyka

LGD Dolina Baryczy

sołectwa Doliny Baryczy

Działaj Lokalnie
w Dolinie Baryczy

Przyrodnicza ścieżka dydaktyczna *W krainie stawów*

strona główna

przyroda

turystyka

LGD Dolina Baryczy

sołectwa Doliny Baryczy

Działaj Lokalniew Dolinie Baryczy

Przyrodnicza ścieżka dydaktyczna W krainie stawów

Działaj Lokalnie
w Dolinie Baryczy